NHỊ NGỘ

 

Nhị ngộ nghĩa là hành giả ngộ nhập đại đạo gồm có hai cách đó là : Đốn ngộ và Tiệm ngộ.

 

1. Đốn ngộ : hành giả giác ngộ nhanh chóng thẳng vào chỗ cứu cánh gọi là “đốn ngộ”. Tuy nhiên như thế chưa phải là xong mới có danh từ đốn ngộ tiệm tu nghĩa là hành giả sau khi khế hội với thể tánh rồi còn phải tu trừ những phiền não hoặc chướng vi tế trong tâm. Do vậy có những thiền sư sau khi ngộ đạo liền ẩn vào núi tu niệm một thời gian khi thể tánh hoàn toàn thanh tịnh, trí huệ sáng suốt mới xuất đầu lộ diện

 

2. Tiệm ngộ : hành giả giác ngộ theo sự lần tiến, gọi là  “tiệm ngộ” nghĩa là trãi qua một thời gian siêng năng tu trì tịnh giới, chỉnh đốn oai nghi, tâm hằng tỉnh giác, không buông lung theo phàm tình, luôn giữ tâm như thế (khi tâm được thuần tịnh hoát nhiên đại ngộ vì thế mới có danh từ “Tiệm tu đốn ngộ”.

 

Duy Thức Tông cho rằng : hành giả định tánh Bồ tát, không cần trãi qua quá trình Thanh văn, Duyên giác, mà trực chứng vào địa vị Bồ tát gọi là Đốn ngộ Bồ tát. Bất định tánh Bồ tát gọi là Tiệm ngộ Bồ tát.

 

Thiền tông trong nước Trung Hoa, y vào tông phong bất đồng, có phân ra thuyếtNam đốn (Huệ Năng) Bắc tiệm (Thần Tú).

 

Theo PHDS của Ni sư Đức Trí