Báo hiếu thế nào là hợp lý

Bằng những dẫn chứng thực tế sinh động trong cuộc sống đời thường, đến việc phân tích sâu sắc, thâm thúy những lời dạy trong kinh điển Phật học về Hiếu đạo. Thượng tọa giảng sư đã mở ra một góc nhìn từ bi trí tuệ về đạo làm con. Theo đó, tình yêu thương cha mẹ dành cho con cái là chất liệu đầu tiên nuôi lớn tâm hồn con người. Con cái có trách nhiệm đáp lại tình yêu thương đó, dùng tâm hồn được nuôi lớn bằng tình yêu thương đáp lại công ơn cha mẹ. Và muốn đoạn tận khổ đau, đem lại bình đẳng, bình an trong xã hội loài người, giúp con người hướng tới sự tu tập phải lấy đạo hiếu làm căn bản.

Nói khác đi, dưới góc nhìn Phật học, hiếu đạo tức là từ bi. Lục Độ Tập Kinh chỉ rỏ: đâu phải chỉ thương cha, thương mẹ là đã làm tròn hiếu đạo của một người con; mà cần phải hướng cha mẹ về đường ngay nẻo chánh, giúp cha mẹ vượt qua sai lầm tà kiến, giúp cha mẹ thoát khỏi khổ đau về những quan niệm sai lầm. Xuất phát từ tình yêu thương, chúng ta mới chăm sóc cha mẹ vô điều kiện trong mọi hoàn cảnh, nghèo khổ, bệnh hoạn. Thiếu yếu tố tình yêu thương và chất liệu từ bi không thể nào làm tròn đạo hiếu được.

Trong Kinh Phạm Võng, hiếu còn là giới. Khi thương cha, thương mẹ phải tự mình sống nghiêm túc, răn nhắc mình siêng làm điều thiện, tránh làm điều ác, tránh điều xấu; không làm điều sai trái để cha mẹ đau buồn. Làm được những điều đó là đã giữ giới. Và chúng ta đang dần dần trở thành người con hiếu đạo.

Trong góc độ Đại thừa giáo, hiếu cũng được hiểu là đang vượt qua ngã chấp, hy sinh những cái mình đang có như vật chất, sức khỏe, niềm vui …, nói chung là những cái riêng tư để mang đến cho cha mẹ sự vui vẻ, bình an.

Tóm lại, dưới góc nhìn Phật học, bản chất hiếu là ba chất liệu : từ bi, giới, vô ngã chấp. Hiếu đạo không đơn giản là cung phụng vật chất, cơm ăn áo mặc cho cha mẹ, mà phải đánh thức các tuệ giác để cha mẹ hiểu nhân quả, tin nhân quả, làm lành lánh dữ để chính họ bước qua khổ đau. Báo hiếu như thế mới là báo hiếu đúng nghĩa, mà thời đại nào cũng lấy đó làm nền tảng định lượng cho vấn đề đền ơn các đấng sinh thành.

Kính mời quý vị nghe bài pháp thoại báo hiếu thế nào là hợp lý được thầy Thích Thiện Thuận thuyết giảng tại Viên Chuyên Tu, Long Thành, Đồng Nai, ngày 20/09/2020