Cây đèn kỳ lạ

Vua A Xà Thế một ngày

Cúng dường Đức Phật lễ đầy trang nghiêm,

Hôm sau vua họp tôi hiền

Cùng ngồi bàn chuyện cúng thêm dâng ngài.

Các quan đồng loạt tâu bày:

“Cơm chay, y phục vừa đây cúng rồi

Giờ thêm đèn đuốc mà thôi

Dâng lên ánh sáng tỏa nơi Phật đài

Tượng trưng trí tuệ cao vời

Soi đường giác ngộ cho người trần gian

Hào quang Đức Phật chói chang

Tiêu trừ tội lỗi, xóa tan mê mờ!”

Vua nghe vui vẻ vô bờ

Truyền quan sắm sửa lễ cho chu toàn

Mai lên tịnh xá Kỳ Hoàn

Cúng dường Đức Phật và hàng chư Tăng.

Có bà lão nọ xin ăn

Chiều hôm lê bước muộn mằn về thôn

Sống nghèo, thân xác mỏi mòn

Nhưng lòng kính đức Chí Tôn vô cùng,

Bà hành khất thấy người đông

Ngựa xe, lính tráng trên đường đi mau

Rộn ràng chở những thùng dầu

Cùng đèn đủ kiểu phô mầu đẹp xinh,

Lão bà thăm hỏi sự tình

Biết là lễ vật dâng trình của vua

Lão bà lòng chợt suy tư

Buồn vì công đức mình chưa có gì

Nghĩ thầm nên sắm chút chi

Thành tâm, cung kính đem đi cúng liền

Suốt ngày xin được chút tiền

Lão bà hoan hỉ dừng bên lề đường

Ghé vào một quán bán hàng

Bỏ mua dầu thắp cúng dường đêm nay,

Nhà hàng nghe cảm động thay

Lòng thành xin góp, đong đầy dầu thêm

Lại cho mượn một cây đèn

Tối nay bà thắp mang lên cúng dường.

*

Đêm về tịnh xá Kỳ Hoàn

Đèn vua ngàn chiếc rỡ ràng khắp nơi

Đàn ca, nhã nhạc chơi vơi

Bà con dự lễ tươi cười bước mau.

Lão bà châm chiếc đèn dầu

Thành tâm phát nguyện, cúi đầu, chắp tay:

“Xin dâng Phật ánh sáng này

Mong hàng giáo hội nơi đây trường tồn

Phò con minh mẫn luôn luôn

Đuốc cao trí tuệ soi đường dài lâu!”

Tuy đèn chỉ có ít dầu

Nhưng bà thầm nguyện phép mầu hiện ra:

“Nếu mà quả thật thân ta

Sau này giác ngộ, thoát qua luân hồi

Thì xin đèn cháy mãi thôi

Hào quang rực rỡ chiếu soi suốt đời!”

Bà treo đèn phía vườn ngoài

Sau khi lễ Phật khoan thai ra về.

Đèn vua giăng khắp bốn bề

Người lo thay bấc, kẻ đi châm dầu

Nhưng đèn tắt giữa đêm thâu

Ít đèn cháy sáng được lâu được dài

Riêng đèn bà lão cháy hoài

Lung linh phô sắc rạng ngời trong đêm

Dầu không hao, bấc vẫn bền

Hào quang phá vỡ màn đêm mịt mùng.

*

Hôm sau vừa mới hừng đông

Mặt trời lấp ló ánh dương khắp miền

Phật truyền ngài Mục Kiền Liên

Dạo quanh tìm cách tắt đèn hết đi,

Đèn còn cháy chẳng nhiều chi

Quạt qua liền tắt không gì khó khăn,

Riêng đèn bà lão xin ăn

Quạt càng cho mạnh lại càng sáng thêm

Thật là kỳ lạ vô biên

Mọi người bàn tán ngạc nhiên vô vàn,

Phật vừa đến mới dạy rằng:

“Đèn này khó tắt, tỏa vàng muôn nơi

Hào quang công đức rạng ngời

Là đèn của Phật trong thời tương lai!”

Sau khi dò hỏi mọi nơi

Biết đèn dầu của một người ăn xin

Vua A Xà Thế ngạc nhiên

Hỏi quần thần biết vì duyên cớ nào:

“Trẫm đây công đức biết bao

Cúng đèn cửa Phật kể sao cho vừa

Phật không thọ ký bây giờ

Mà ngài thọ ký bà già. Lạ thay?”

Đại thần chẳng dám tâu bày

Lệnh vua bèn phán: “Trẫm đây lòng thành

Muốn tìm hiểu rõ ngọn ngành

Để rồi nguyện với trời xanh sửa mình!”.

Đại thần mạnh dạn tâu trình:

“Đại vương đã dạy thần đành xin thưa

Cúng dường quý ở động cơ

Đại vương có lẽ lòng chưa chí tình

Thiếu lời thệ nguyện quang minh

Cho nên công đức mong manh không nhiều

Bà già hành khất tuy nghèo

Tuy ít phẩm vật, nhưng nhiều thành tâm

Đèn bà chiếu sáng vô ngần

Tan sương mờ ám, vén màn u minh

Soi đường giải thoát chúng sinh

Suy tôn giáo hội, vinh danh Phật Đà!”

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(Thi hóa Truyện Cổ Phật Giáo)