Cò và cua

Vườn Trúc Lâm buổi đẹp trời

Phật ngồi thuyết pháp, răn đời chuyện hay:

Một trong tiền kiếp trước đây

Ta là Thần ở trên cây cao vời

Cây to, mọc đã lâu đời

Giữa hai đầm nước ngay nơi ven rừng

Một đầm nhỏ, nước lưng chừng

Chàng cua và lũ cá chung họp bầy,

Đầm kia rộng rãi đẹp thay

Lá sen phủ kín, nước đầy, xanh tươi.

Một năm hạn hán khắp nơi

Nước trong đầm nhỏ bốc hơi cạn dần

Nhưng bên đầm lớn ở gần

Nước nhờ sen phủ mười phần còn nguyên.

Cò kia đi dạo phía trên

Thấy bầy cá nhỏ cò liền dừng chân

Trong lòng tính toán phân vân

Nghĩ mưu lừa cá, bắt dần lên ăn.

Cò bèn tỏ vẻ quan tâm

Nói cùng bầy cá: “Nước đầm mau vơi

Các em rồi chết khô thôi

Khổ thân! Tội nghiệp! Mau rời khỏi đây!”

Cá nghe hoảng hốt cả bầy

Xin cò tìm cách ra tay cứu mình.

Cò bèn lên giọng nghĩa tình:

“Đầm sen là chỗ an bình trú chân

Di cư qua đấy cũng gần

Mỏ dài anh giúp quắp dần từng em!”

Cua nghe vội vã la lên:

“Coi chừng kẻo mắc bẫy tên cò này

Thật là chuyện lạ xưa nay

Giống cò nào có thương bầy chúng ta

Đói lòng nó đến thôi mà!”

Cò bèn trổ giọng ba hoa nhân từ:

“Các em muốn rõ thực hư

Cử ngay đại diện anh đưa đi liền

Qua chơi cho biết đầm sen

Bơi xong thỏa thích anh đem trở về

Anh đây tử tế khỏi chê

Giúp người hoạn nạn có nề hà chi,

Các em chớ có hồ nghi

Thoát mau khỏi chốn hiểm nguy kịp thời!”

Cá nghe, bàn tán chọn người

Cá già được cử đi chơi thăm dò.

Cá già về, ca tụng cò:

“Anh chàng thật tốt! Chớ lo ngại gì!

Đầm sen rộng rãi đẹp ghê

Bồng lai, tiên cảnh khó bề sánh ngang!”

Thế là bầy cá vội vàng

Tranh nhau xin được dời sang đầm này.

Cuộc di cư dễ dàng thay

Anh cò bụng đói giúp ngay cho mà

Quắp từng em cá đưa qua

Gốc cây cổ thụ nhả ra rỉa mồi

Chỉ còn vứt lại xương thôi

Tàn đời lũ cá tin lời gian manh!

Đến khi hết cá bơi quanh

Trong đầm còn lại một mình chàng cua

Khôn ngoan, thủ đoạn có thừa

Cua vừa thắc mắc, lại vừa nghĩ suy:

“Mình rời đầm cạn ra đi

Phải lo đối phó, phòng khi mắc lừa”.

Cò ta vồn vã hỏi cua:

“Bạn cua có muốn ta đưa giúp nào?”

Cua nghi ngại: “Đưa làm sao?”

Cò ta dụ dỗ: “Quắp vào mỏ thôi

Cũng như đưa cá vừa rồi!”

Cua bèn than vãn: “Vỏ tôi cứng còng

Lại trơn tuồn tuột thấy không

Mỏ dài anh quắp khó lòng lắm thay

Sợ rơi xuống đất tan thây

Chi bằng tôi bám nhẹ ngay cổ này

Cổ anh rất khỏe xưa nay

Mọi người vẫn phục là tay anh hùng!”

Thịt cua mùi chợt thơm lừng

Thêm lời nịnh hót tưng bừng sướng tai

Cò vươn ngay chiếc cổ dài

Cua bèn bám cổ. Cả hai đi liền.

Khi gần tới cạnh đầm sen

Ăn quen lối cũ cò bèn dừng chân.

Cua nghi, hỏi giọng băn khoăn:

“Sao anh ngừng lại? Phải chăng mệt rồi?”

Loay hoay tìm cách trả lời

Cò đang nghĩ quẩn, cua thời nhìn quanh

Thấy ngay xương cá rành rành

Gốc cây cổ thụ chất thành đống to.

Cua nhanh nhẹn bóp cổ cò

Hai càng chắc nịch xiết cho rụng rời,

Cua la: “Mày chết cò ơi!

Lừa tao sao nổi! Tao đời nào thua!”

Cò đau đớn khẽ van cua:

“Đầm sen gần tới! Tôi đưa đi liền!”

Cua ra lệnh: “Đi mau lên!

Giở trò bịp bợm chết liền nghe em!”

Cò đưa cua tới đầm sen

Cổ dài vươn xuống ngang trên mặt đầm

Để cua xuống nước cho gần

Để cò mau thoát khỏi phần đớn đau

Nào ngờ cua có tha đâu

Hai càng xiết mạnh cứa sâu cổ dài

Cổ cò đứt đoạn làm hai

Tàn đời xảo trá! Hết loài gian manh!

Thần cây rõ chuyện ngọn ngành

Răn đời: “Thâm độc có thành công đâu

Rước vào kết quả thảm sầu

Ác giả, ác báo từ lâu vậy mà!”

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(Thi hóa Truyện Cổ Phật Giáo)