Thiền chỉ và thiền quán

Chủ đề Phật pháp Thiền chỉ và thiền quán được Thầy Thích Pháp Hòa chia sẻ vào ngày 26/09/2018 tại đạo tràng Giác Ngộ – New Jersey, Hoa Kỳ

Thiền là một khoa học tâm linh giúp ta vượt khỏi suy nghĩ, lý luận và đưa tâm ta vào trạng thái trong sáng, tỉnh thức và thư giãn sâu xa hơn.

Nhiều pháp môn và tôn giáo đã áp dụng thực tập Thiền từ ngàn xưa, nhằm tập trung tư tưởng, đạt tới từng tâm thức cao hơn, phát triển khả năng sáng tạo và tự giác, cũng như đem lại ích lợi đơn giản như đạt được sự thư giãn và bình an tâm hồn.

Hầu hết các phép Thiền Phật Giáo phân biệt hai lối thực tập thiền: Chỉ và Quán. Thiền chỉ là dừng lại. Thiền quán là nhìn sâu.

Thiền Chỉ (Samatha) phát triển khả năng tập trung (Định lực) qua sự tập luyện chuyên tâm vào một đối tượng, khiến cho mọi vọng tưởng đều ngưng bặt, đạt đến trạng thái tĩnh lặng, không bị chi phối bởi bất cứ một yếu tố nào khác.

Thiền quán hay thiền Minh sát, (Vipassana) phát triển khả năng nhận thức thực tướng của mọi vật bằng ánh sáng tuệ giác. Thiền quán là nhìn sâu, nhìn kỹ để chứng nghiệm thực tại, thấy được thực chất của các pháp là vô thường, vô ngã, tương tức và Niết bàn. Khác với thiền chỉ, thiền quán không cần phải chọn những đề mục đặc biệt để tập trung chú tâm, mà chỉ cần nhìn, quán sát với chánh niệm để hiểu rõ sự vật như nó đang là.