KHÁNH HỈ

 

慶 喜 (1066 -1142)

 

Thiền sư Việt nam, thuộc phái Tì-ni-đa Lưu-chi đời thứ 14. Sư nối pháp Thiền sư Bản Tịch và truyền lại cho Thiền sư Pháp Dung.

 

Sư họ Nguyễn, quê ở Cổ Giao, Long Biên, thuở nhỏ đã không thích ăn thịt cá. Lớn lên, Sư xuất gia tu học với Thiền sư Bản Tịch tại chùa Chúc Thánh.

 

Một hôm, trên đường đến nhà đàn việt thụ trai, Sư hỏi: “Thế nào là ý chính của Tổ sư – mà nghe dân gia bị đồng cốt làm mê hoặc?” Bản Tịch đáp: “Lời nói ấy đâu không không phải đồng cốt giáng thần?” Sư bảo: “Hòa thượng chớ chuyên nói đùa.” Bản Tịch đáp: “Ta không từng có mảy may nói đùa.” Sư nghe không hội, bèn từ biệt thầy ra đi.

 

Ðến chùa Vạn Tuế gặp Thiền sư Biện Tài, Biện Tài hỏi: “Ngươi từ đâu đến?” Sư thưa: “Con từ Bản Tịch đến.” Biện Tài bảo: “Thầy ấy cũng là Thiện tri thức của một phương, đã từng nói với ngươi câu gì?” Sư liền thuật lại chuyện cũ, Biện Tài bảo: “Ôi! Tịch sư vì ngươi đã nói tột rồi, chớ hủy báng Bản sư không tốt.” Sư dừng lại suy nghĩ, Biện Tài bảo: »Ðâu không nghe nói: Khi đạt khắp cảnh đầy đủ, chẳng ngộ hằng trái xa.« Sư nghe vậy bỗng nhiên đốn ngộ, trở về Bản Tịch và được ấn khả.

 

Vua Lí Thần Tông mời Sư vào kinh, Sư ứng đối xứng hợp ý chỉ nên vua rất phục, phong chức Tăng lục, sau lại phong Tăng thống.

 

Ðệ tử Pháp Dung hỏi: “Liễu đạt sắc không, sắc là phàm hay là thánh?” Sư liền đọc bài kệ sau:

 

勞生休問色兼空。學道無過訪祖宗

 

天外覓心難定體。人間植桂豈成叢

 

乾坤盡是毛頭上。日月包含芥子中

 

大用現前拳在手。誰知凡聖與西東

 

Lao sinh hưu vấn sắc kiêm không

 

Học đạo vô quá phỏng Tổ tông

 

Thiên ngoại mích tâm nan định thể

 

Nhân gian thực quế khởi thành tùng

 

Càn khôn tận thị mao đầu thượng

 

Nhật nguyệt bao hàm giới tử trung

 

Ðại dụng hiện tiền quyền tại thủ

 

Thùy tri phàm thánh dữ Tây Ðông?

 

 

 

*Uổng công thôi hỏi sắc cùng không

 

Học đạo gì hơn phỏng Tổ tông

 

Ngoài trời tìm tâm thật khó thấy

 

Thế gian trồng quế đâu thành tùng

 

Ðầu lông trùm cả càn khôn thảy

 

Hạt cải bao gồm nhật nguyệt trong

 

Ðại dụng hiện tiền tay nắm vững

 

Ai phân phàm thánh với Tây, Ðông.

 

Ngày 27 tháng giêng, niên hiệu Ðại Ðịnh năm thứ 3, Sư có chút bệnh rồi tịch, thọ 76 tuổi.