THẤT CHỦNG SANH TỬ

 

Phần đoạn sanh tử: Là sự luân chuyển theo nghiệp báo trong ba cõi dục giới, sắc giới và vô sắc giới. Dù chúng sanh trong ba cõi có thọ mạng dài ngắn, thân thể có nhỏ lớn khác nhau, tất cả đều chẳng thoát khỏi sự luân chuyển sanh tử, do lực cuốn hút của nghiệp báo dẫn dắt.

 

Lưu nhập sanh tử: Là ban đầu do vô minh, tâm thức quên chân theo vọng, khiến chúng sanh nhập vào vòng sanh tử.

 

Phản xuất sanh tử: Tức ra khỏi vòng luân chuyển sanh tử, khi đã tu hành tâm thức tỉnh giác, buông vọng về chân, là chỉ cho các bậc A La Hán và hàng Bồ Tát trong quá trình tu tập trừ phiền não mê hoặc, được chứng quả dần từ thấp đến cao, tạo ra sự dời đổi sanh tử theo ba luật nhân dời thời quả đổi.

 

Phương tiện sanh tử: Là chỉ cho hàng Bồ Tát đã đoạn trừ hết lậu hoặc phiền não và đã lìa sanh tử trong ba cõi, vì phương tiện giáo hóa cho chúng sanh, nên sanh lại trong ba cõi dục giới, sắc giới, vô sắc giới để độ chúng sanh.

 

Nhân duyên sanh tử: Là chỉ cho các hàng Bồ Tát từ sơ địa đến cửu địa, còn phải lưu chuyển để tu tập. Lấy lý bất khả tư nghì làm nhân và trí chân thực vô lậu (không còn phiền não rỉ chảy) có công năng quán soi làm duyên để phá trừ hoàn toàn vô minh hoặc (sự che lấp mê mờ của vô minh) hơn nữa Bồ Tát nhân hóa độ chúng sanh mà thị hiện luân chuyển trong ba cõi.

 

Hữu lậu sanh tử: Là chỉ cho giai vị Bồ Tát pháp vân địa (hàng Bồ Tát ở địa vị thứ mười trong Thập địa) do còn một chút vô minh hoặc sau chưa đoạn trừ, cần phải có một lần biến dịch sanh tử sau cùng để đoạn trừ.

 

Vô lậu sanh tử: Là chỉ cho các vị Bồ Tát Đẳng Giác, đã phá sạch hết vô minh phiền não và vào quả vị Diệu Giác không còn thọ thân sau nữa.

 

(Theo PHDS của Như Thọ – Nguyên Liên)