Vàng ngọc

Phật thời còn tại thế gian

Có ông vua nọ ngọc vàng đầy kho

Chất cao như ngọn núi to

Một ngày vua muốn phát cho mọi người

Đem ra bố thí khắp nơi

Cái tâm phước thiện tuyệt vời biết bao!

Mỗi người lần lượt theo vào

Bốc ra một nắm số châu báu này,

Bao người đã ghé lại đây

Núi châu báu nọ vẫn đầy, vẫn cao.

Nhà vua này đã từ lâu

Phước duyên chất chứa trước sau nhiều rồi,

Phật Đà biết đã tới thời

Thuận chiều hóa độ cho người thiện tâm

Phật thành Phạm Chí hóa thân

Đến thăm vua nọ, dừng chân, thốt lời:

“Tôi từ xa ghé tới nơi

Xin vua ngọc báu để tôi mang về

Đổi thành vật liệu chốn quê

Làm nhà để ở tiện bề ấm êm”.

Rất vui lòng vua nói liền:

“Ngọc vàng có sẵn đây xin ông dùng!”.

Người xin bốc một nắm xong

Vừa đi bảy bước đã vòng lại ngay

Ngọc vàng trả lại chốn đây

Nhà vua thấy chuyện lạ này hỏi luôn,

Người xin kể lể nguồn cơn:

“Cất nhà tuy đủ nhưng còn phần tôi

Năm sau đã cưới vợ rồi

Cho nên vẫn thiếu nên tôi trả về!”.

Nhà vua: “Nếu vậy khó chi

Lấy thêm ba nắm mang đi là vừa!”

Người xin đã chẳng chối từ

Bốc thêm ba nắm rất ư đẹp lòng

Mới đi bảy bước vừa xong

Người xin lại vội vã vòng lại đây

Báu châu trả lại vua ngay

Khiến vua lại hỏi, vẫn đầy ngạc nhiên.

Người xin: “Đủ cưới vợ hiền

Nhưng còn ruộng đất, lại thêm trâu bò

Thêm gia nhân cũng phải lo

Phần này đâu có đủ cho mọi bề

Thật tình tôi chẳng dám chê

Cho nên trả lại! Xin về làm chi!”

Nhà vua: “Nào có khó gì

Lấy thêm bảy nắm nữa đi xin mời!”

Người xin lấy bảy nắm rồi

Mới đi bảy bước ông thời quay lui

Báu châu vẫn trả lại thôi

Khiến vua kinh ngạc thốt lời hỏi thăm.

Người xin cất tiếng than van:

“Tôi còn bao chuyện khó khăn tại nhà

Nào lo phụng dưỡng mẹ già,

Nào lo chăm sóc cho cha tật nguyền,

Nào lo kỵ giỗ liên miên

Lại thêm giao tiếp thường xuyên họ hàng,

Còn bè bạn, còn xóm làng

Số này không đủ! Nên mang trả về!”

Vua hoan hỉ nói: “Vậy thì

Biếu ông tất cả núi kia ngọc vàng

Chắc là thừa thãi mọi đàng?”

Người xin châu báu vội vàng nhận ngay.

*

Bước lên núi báu vui thay

Nhưng rồi trở xuống, giọng đầy ưu tư:

“Muôn vàn cảm tạ nhà vua

Tôi không nhận nữa, xin đưa trả ngài!”

Vua kinh ngạc: “Có gì sai?

Của tôi hiến tặng cho ai cần dùng!”

Người xin nhẹ thốt tiếng lòng:

“Hôm nay tôi đến để mong của này

Mưu cầu sự sống hàng ngày

Nhưng nay xét lại mới hay một điều

Thời gian sống chẳng bao nhiêu

Sáng còn, tối đã mất tiêu đi rồi

Vô thường muôn vật ở đời

Khó mà lưu giữ mãi nơi tay mình,

Núi châu báu cũng tan tành

Bản thân hưởng lợi mong manh sớm chiều

Ham càng lắm, muốn càng nhiều

Bao nhiêu thèm khát, bấy nhiêu đọa đày

Chi bằng dục vọng dứt ngay

Và cầu đạo giải thoát đầy tinh anh

Trau dồi đức tính cho mình

Và cho xã hội, gia đình mãi thôi

Hướng về mục đích tuyệt vời

Từ bi, trí tuệ theo nơi đạo mầu

Cho nên tôi chẳng ham cầu

Chẳng cầu vàng ngọc và châu báu này!”

Vua nghe liền tỉnh ngộ ngay

Lời vàng tỏ rạng sáng đầy trong tâm

Bấy giờ Phật mới hiện thân

Hào quang rực rỡ sáng ngần khắp nơi

Nhà vua cùng các bầy tôi

Vui mừng xin được nghe lời Phật ban

Xin quy y với đạo vàng,

Xin theo ngũ giới, bình an tâm hồn.

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(Thi hóa Truyện Cổ Phật Giáo)